چکیده مطلب
اولین موضوع در مورد تاریخچه ورود مسیحیت به ایران، باید به قدمت آنها در ایران اشاره کرد.
شروع ساخت کلیسا در ایران از چه زمانی آغاز شد؟
بیشتر اطلاعات در‌هاله‌ای از ابهام و تردید قرار دارد بنابراین نمی‌توان پاسخ دقیقی به این گونه سوال‌ها داد.
بر اساس روایات و احادیث تا حدودی میتوان اطلاعاتی از ورود مسیحیت به ایران به دست آورد اما از آنها نمی‌توان به عنوان مدارک موثقی یاد کرد.
با ما همراه باشید تا با کلیساهای جذاب و
دیدنی ایرانبیشتر آشنا شوید.
گردشگری تخصص ما و مشاوره سفر رسالت ماست.
عیسی مسیح در زمان فرهاد پنجم سلسلۀ اشکانیان به دنیا آمد.
و بنابراین شروع مسیحیت در ایران را به حکومت اشکانیان در ایران باز می‌گردد.
با ترویج این دین، کم کم عبادتگاه‌هایی در گوشه و کنار ایران ساخته شدند.
کلیساها در هر منطقه با توجه به شرایط آب و هوایی آن منطقه دارای ویژگی‌های خاصی هستند.
کلیساها، به عنوان نمادی از دنیای مسیحیت با معماری‌های زیبا به نمایش در آمدند.
و برخی از آنها به عنوان الگوهای معماری بشمار می‌آیند.
امروزه حدود 600 کلیسا در ایران وجود دارد که نام 90 مورد از آنها در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است و 3 کلیسا نیز به عنوان میراث جهانی به ثبت رسیده‌اند.
قره کلیسا در ماکو “اولین کلیسای جامع جهان مسیحیت”
قره کلیسا در ماکو؛ قدیمی‌ترین کلیسای جهان و نماد همزیستی ادیان است.
بنابر عقیده ارمنیان، قره کلیسا یا کلیسای طاطائوس، اولین کلیسایی است که به فرمان حواریون مسیح در دنیا ساخته شد.
و به عنوان اولین کلیسای جامع جهان مسیحیت شناخته می‌شود.
در گذشته منشأ هر کلیسایی به افراد مهم که در رأس آنان رسولان مسیح هستند، منتسب می‌کنند.
بنابراین نام این کلیسا از نام یکی از از حواریون عیسی مسیح می‌آید که به قصد تبلیغ در سال 40 یا 43 میلادی وارد شمال غربی ایران و شهری به نام آرداز ( آرتاز ) شد و در این راه به شهادت رسید.
در آیین مسیحیت، شهادت بزرگترین سعادت برای بشر میباشد.
و مسیحیان هر سال در روزهای آخر تیر ماه و هفته اول مرداد ماه میزبان مراسم خاصی هستند که ارمنیان و تعدادی از سُفرای کشورهای مسیحی در ایران در آن شرکت می‌کنند.
قره کلیسا، کلیسای تادئوس مقدس یا کلیسای طاطاووس بنایی با سنگ‌های سپید و سیاه میباشد و در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
-
آدرس: استان آذربایجان غربی، ۲۰ کیلومتری شمال شرقی چالدران، روستای قره کلیسا
کلیسای سنت استپانوس در جلفا “کلیسایی در قلب کوه”
کلیسای سنت استپانوس مقدس (Saint Stepanos Monastery) دومین کلیسای مهم ارامنه ایران است.
و از نظر اهمیت بعد از قره کلیسا قرار میگیرد و نامش در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده است.
این بنای تاریخی در تاریخ 15 اسفند 1341 با شمارهٔ ثبت 429 به‌عنوان آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این کلیسا در سده نهم میلادی ساخته شد است و بر اثر زلزله‌ای شدید دچار آسیب‌های جدی گردید و در دوره صفویه مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.
علاوه بر این، دلیل متروکه بودن کلیسا، به خارابا کلیسا نیز شهرت دارد.
استفان (سن استپانوس) از حواریون حضرت مسیح، اولین مبلغان مسحیت و از اولین شهدای دین مسیحیت میباشد.
او در 26 دسامبر سال 36 میلادی در اورشلیم توسط یهودیان به اتهام زدن سخنانی برعلیه شریعت یهود، سنگسار شد.
کلیساهای زیادی در جهان با این نام وجود دارد.
این کلیسا مورد احترام تمام مسیحیان و تمام ادیان میباشد ولی در اصل به شاخه مسیحیان گریگوری (پیروان گریگور روشنگر) تعلق دارد.
شاخه مسیحیان گریگوری ساکن ارمنستان هستند.
در یک روز خاص از سال، هزاران نفر ارامنه در این کلیسا برای زیارت، مراسم خاص دور هم جمع میشوند.
کلیسای سنت استپانوس در قلب کوه‌های منطقه مرزی بین جلفا و جمهوری آذربایجان و در کناره رودخانه ارس و در دامنه بلندی‌هایی به نام ماغارد بنا شده است.
به علت موقعیت جغرافیایی این کلیسا در کتب ارمنی دیر ماغارد نیز نام برده شده است.
با توجه خصوصیات منحصر به فرد این کلیسا از نظر قدمت تاریخی، ارزش مذهبی، موقعیت جغرافیایی و معماری مورد توجه تعداد کثیری گردشگر میباشد.
بنابراین وجود اسکان و امکانات توریستی در کنار آن ضروری است و که در جذب گردشگران تاثیر زیادی خواهد داشت که همت مسئولین مربوطه را می‌طلبد.
-
آدرس: استان آذربایجان شرقی، 17 کیلومتری غرب شهر جلفا ، 3 کلیومتری رودخانه بزرگ ارس
ننه مریم؛ دومین کلیسای قدیمی‌جهان
این کلیسا یکی از بناهای تاریخی شهر ارومیه است.
روایت‌هایی وجود دارد که از این کلیسا به عنوان دومین کلیسای قدیمی‌جهان پس از کلیسای «بیت لحم» فلسطین نام می‌برند.
ساختمان کنونی کلیسای ننه مریم به ویژه گنبدها، طاق‌ها و پایه‌های آن متعلق به دوره ساسانی است و معماری داخلی آن آمیزه‌ای از معماری ساسانی و پارتی است.
کلیسای وانک در اصفهان
یکی از کلیساهای ارمنیان، کلیسای وانک اصفهان میباشد که در زمان شاه عباس دوم ساخته شده است.
وانک در زبان ارمنی به معنای صومعه میباشد.
همچنین این کلیسا به “آمنا پرکیچ” یعنی کلیسای نجات دهنده مقدس شهرت دارد و نام آن ازکلیسای “سورپ آمنا پرکیچ وانک” جوغا در نخجوان گرفته شده است.
کلیسای وانک 8731 متر مربع وسعت دارد.
3857 مترمربع از آن شامل ساختمان و مابقی فضای سبز و باغ وانک اختصاص داده شده است.
در طبقه دوم آن ساعتی به وزن سیصد کیلوگرم نصب شده است.
در بالای درب ورودی برج ناقوس در سه طبقه قرار دارد.
برج ناقوس
و ساعت مربوط به سال 1931 میلادی و هدیه‌ای ازطرف شخصی به نام ماردیروس هوردانانیان میباشد.
وانک در مقایسه با سایر کلیساهای ارمنی دارای چند ویژگی منحصر به فرد میباشد که عبارتند از:
- گنبد کلیساها اغلب مخروطی شکل هستند.
ولی گنبد کلیسای وانک شبیه گنبد مساجد ایرانی میباشد.
علت معماری خاص آن به رواج این سبک معماری در دوره‌ی صفوی مربوط میباشد.
- در سایر کلیساها، سنگ مصالح اصلی آنها میباشد ولی کلیسای وانک از خشت خام تشکیل شده است.
- طلاکاری و تذهیب در این کلیسا بسیارمتفاوت تر از سایر کلیساها میباشد.
زوایای درونی و تمامی‌دیوارهای کلیسا با نقاشی‌هایی مزین شده‌اند.
نقاشی‌ها با مضمون انجیل مقدس، روز رستاخیز، بهشت، دوزخ و تصاویری از بدو تولد تا عروج عیسی مسیح، میباشد.
این آثار توسط استادان ارمنی به نام‌های کشیش استپانوس، خلیفه هوانس مرکوز و استاد میناس و با هزینه شخصی خواجه آودیک استپانوس به وجود آمده‌اند.
-
آدرس: استان اصفهان، شهر اصفهان، جلفا، چهارراه حکیم نظامی، خیابان کلیسا
کلیسا مسروپ مقدس مشهد
کلیسای کانتور در قزوین “کوچک سرخ”
این کلیسا در جنگ جهانی دوم در زمان اشغال روس‌ها در شهر قزوین ساخته شد.
کلیسای کانتور یکی از کوچکترین کلیساهای ایران میباشد که به “برج ناقوس” هم شهرت داره.
روس‌ها کلیسایی کوچک با رنگ قرمز آجرهایش و کاشی‌های فیروزه‌ای گنبد ناقوس، ایجاد کردند.
نمای داخلی و بیرونی غربی کلیسا، تزئینات گچبری شگفت انگیری وجود دارد.
تمام پنجره‌ها به شکل نعل اسب ساخته شده‌اند و با دو ردیف آجرکاری برجسته تزیین شده‌اند.
ستون‌های بزرگی که در چهار گوشه دیوارهای خارجی بنا قرار گرفته که زیبایی کلیسا را چند برابر می‌کند.
و همچنین برج ناقوس در ضلع غربی کلیسا میباشد.
حیاط آجر فرش بوده که در عین سادگی بسیار با شکوه میباشد.
این کلیسا دارای یک پلان چهار ضلعی میباشد و یک گنبد بزرگ در مرکز نمازخانه و گنبدی کوچکتر در بالای محراب آن قرار گرفته است.
صلیب‌های روسی بر روی دیوارهای دربِ ورودی دیده می‌شود که حکایت از ملیت سازندگان آن دارد.
-
آدرس: استان قزوین، شهر قزوین، خیابان طالقانی، انتهای کوچه ثبت احوال
کلیسای سورپ سرکیس مقدس در تهران “کلیسای جامع پایتخت”
کلیسای سرکیس مقدس، بزرگترین کلیسای تهران است در ابعادی به طول 36.5 متر و عرض 17.8 متر میباشد.
عنوان کلیسای جامع پایتخت را به کلیسای سورپ سرکیس اختصاص داده‌اند.
سرکیس مقدس، یکی از قدیسان کلیسای حواری ارمنی بود که در اوایل سده چهارم میلادی به علت مسیحی بودن تحت تعقیب قرار گرفت و در پایان کشته شد.
معماری کلیسای سورپ سرکیس برگرفته از معماری سنتی کلیساهای ارامنه میباشد.
روش نوگرایانه معماری دوره پهلوی دوم، بر شکل‌گیری کلیسا تاثیری نداشته است.
داخل کلیسا پلانی به شکل صلیب وجود دارد که در آن پنجره‌هایی قرار گرفته است.
این پنجره‌ها با نقاشی‌هایی از داستان‌های مذهبی تزیین شده است.
دیوارهای داخلی و سقف با گچ پوشیده شده‌اند و روی آنها، نقاشی‌هایی با مضمون معراج حضرت مسیح، غسل تعمید عیسی (ع)، مصلوب شدن و غیره نقاشی شده است.
کلیساهای جذاب و
دیدنی ایران
دیوارهای خارجی بنا با سنگ مرمر سفید پوشانده شده‌اند و ساده به نظر می‌رسند و اما نورپردازی بر روی آنها در شب، تصویری خاص را ایجاد می‌کند.
این کلیسا از بخش‌های مختلفی همچون جایگاه نوازندگان، نمازخانه، حوض تعمید، محراب و دو اتاق خصوصی تشکیل شده است.
-
آدرس: استان تهران، شهر تهران، خیابان کریمخان زند، نبش خیابان استاد نجات اللهی
کلیسا پطروس مقدس
کلیسای انجیلی پطروس مقدس در سال 1891 میلادی توسط میسیونرهای پروتستان که در تهران مستقر شده بودند بنا گردیده است.
کلیسا که تلفیقی است از سبک معماری اروپایی و ایرانی دارای پلان بازیلیک مستطیل شکل با ابعاد 25 در 5 متر است.
که در جهت شمال به جنوب قرار دارد و محراب آن که دارای پلان ذوذنقه‌‌‌ای شکل است در سمت جنوبی بنا قرار دارد.
دیوارها به ارتفاع 11 متر بنا شده اند. مصالح بکار رفته آجر و خشت میباشد ودیوارهای داخلی آن با گچ پوشانده شده است.
-
آدرس: تهرات، خیابان جمهوری، خیابان سی تیر
کلیسا سورت گاراپت در آبادان “نماد همزیستی ادیان در ایران”
کلیسای سورت گاراپت آبادان دوران پهلوی (سال 1319) ساخته شده است و در آن زمان بزرگترین مکان اجتماعات ارمنی‌های آبادان به شمار می‌آمد.
بسیاری از ارامنه در زمان جنگ تحمیلی از آبادان مهاجرت کردند و این کلیسا به عنوان پایگاهی برای آموزش نیروهای مردمی‌در نظر گرفته شد.
به همین دلیل این کلیسا در زمان جنگ تحمیلی آسیب دید اما در سال 1375 توسط ستاد بازسازی مناطق جنگی مورد مرمت قرار گرفت.
و در سال 1378 مجددا درب آن به روی مسیحیان گشوده شد.
کلیساهای جذاب و
دیدنی ایران
این کلیسا از نظر ظاهری همانند کلیساهای دیگر است و وجه تماییز آن نسبت به سایر کلیساها وجود مسجد امام صادق (ع) در همسایگی و دیوار به دیوار آن میباشد.
قرار گرفتن این دو مکان مذهبی در کنار هم، نمادی از همزیستی ادیان در ایران میباشد.
پیروان دو دین آسمانی در دو عبادتگاه مختلف، خدایی یکتا را ستایش می‌کردند.
بدون آنکه کسی به دیگری بابت اعتقاداتش معترض شود و این نهایت دموکراسی، برادری و برابری میباشد.
دو گنبد 16 و 8 ضلعی و یک برج ناقوس بسیار ساده بر فراز کلیسا دیده می‌شود.
-
آدرس: استان خوزستان، شهر آبادان، خیابان طالقانی
«سرخ آباد»، کوچکترین کلیسای جهان در ایران
کلیسای سرخ آباد در روستایی به همین نام در حوالی شهرستان سوادکوه در استان مازندران واقع شده است.
به نظر می‌رسد که مهندسین ایتالیایی که در زمان پهلوی برای ساخت راه‌آهن به این منطقه آمده بودند، این روستا را برای انجام مراسم‌های مذهبی خود ساخته‌اند.
سند این موضوع نیز نوشته‌ای است که به زبان ایتالیایی بر سر در این کلیسا حک شده است.
کلیسای سرخ‌آباد طول و عرض سه متر در سه متر دارد و به احتمال زیاد، کوچکترین کلیسای جهان است.
این کلیسا از گچ و آجر ساخته شده است و کف و دیوارهایش با سیمان پوشیده شده است.
کلیسای سرخ آباد در تاریخ 7 مرداد 1382 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
و تحت مرمت نیز قرار گرفت، ولی متاسفانه اکنون تابلوی راهنمای کلیسا برداشته شده و کلید در ورودی آن نیز گویا در دسترس نیست!
قطعا این کوچکترین عضو خانواده کلیساهای ایران نیاز به توجه بیشتری دارد.
کلیسا زورزور در ماکو “کلیسایی که جابه جا شد”
“کلیسای مریم مقدس” یا ” زور زور” در 12 کیلومتری شمال غرب قره کلیسا در استان آذربایجان غربی قرار گرفته است.
این کلیسا در ظاهر بسیار ساده است اما پر ارزش است و به همین علت نامش در فهرست آثار ملی ایران و میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
بعد ازفوت زورزورتسی در سال 1338 میلادی این مرکز تبدیل به یک مرکز مذهبی شد و از رونق افتاد.
کلیساهای جذاب و
دیدنی ایران
زورزور دیریبود که هوانس زورزورتسی در آنجا به تعلیمات می‌پرداخت.
این دیر در طی تعلیمات خود، 12 روحانی با شهرت جهانی در کلیساهای کاتولیک تربیت کرد همچون اسقف هوانس.
اسقف هوانس در سال 1330 میلادی به عنوان اسقف اعظم و مسئول مرکز علمی‌دیر کرنا (مرکز مهم کلیسای کاتولیکی در منطقه نخجوان) معرفی شد.
نکته جالب توجه درباره این کلیسا این است که بنای آن در جای اصلی خود قرار ندارد و در طول تاریخ یک بار جابه جا شده است.
بنای اولیه این کلیسا در بستر رودخانه قره سو و به ارتفاع 50 متر بالاتر از سطح دره قرار داشته است.
ولی پس از آبگیری سد بارون ممکن بود در زیر دریاچه پشت سد قرار بگیرد.
بنابراین توسط سازمان میراث فرهنگی و همکاری شورای خلیفه گری ارامنه آذربایجان به ارتفاعات کنار دریاچه منتقل شد و مورد بازسازی قرار گرفت.
کلیساهای جذاب و
دیدنی ایران
-
آدرس: استان آذربایجان غربی،شهرستان ماکو، روستای بارون
کلیسای مریم مقدس در انزلی “عبادت در زیر سقف شیروانی”
کلیسای مریم مقدس، در دوره قاجار بنا شده است.
یکی از ارامنه شهر انزلی به نام آواک ملک الله وردیان در سال 1284 هجری شمسی (سال 1874 میلادی) با هزینه شخصی این کلیسا را ساخت.
این کلیسا به شکل مستطیل با جهت شرقی- غربیه است.
کلیسای مریم مقدس انزلی، دارای سه ورودی در اضلاع شمالی، جنوبی و غربی میباشد.
همه اضلاع این کلیسا به جز ضلع شرقی که محراب دارای ورودی می‌بباشد که به وسیله آنها میتوان به درون بنا دسترسی پیدا کرد.
در ضلع شرقی، محراب کلیسا بنا شده که به وسیله اختلاف ارتفاع، از بقیه فضاها جدا شده است.
در دو سمت محراب کلیسا اتاقک‌هایی قرار گرفته است.
سقف کلیسا از معماری شمال ایران الگو برداری گردیده است و به صورت شیروانی بر روی چهار ستون قرار گرفته است.
گنبد ناقوسخانه کلیسا با 6 ستون، در بالای ورودی غربی کلیسا دیده می‌شود.
دیوارهای خارجی از جنس سیمان و دیوارهای داخلی از گچ پوشیده شده‌اند.
کلیساهای جذاب و
دیدنی ایران
در سالروز تولد مسیح(ع) و ششم ژانویه، این کلیسا بسیار شلوغ می‌شود.
و با دیدن درختان آذین بندی شده و شمع‌های روشن، حال و هوایی خاص را برای پیروان مسیحیت ایجاد می‌کند.
-
آدرس: استان گیلان، بندر انزلی، میدان شهرداری
کلیسای سنندج “گمشده در غبار فراموشی”
در اواخر صفویه و در زمان حکومت شاه عباس دوم، گروهی از ارامنه، توسط دولت عثمانی سنندج تبعید شده‌اند.
به همین دلیل، در سنندج کلیسایی برای مسیحیان تبعیدی بنا گردید تا در آنجا عبادت کنند.
این کلیسا با زیربنایی بیش از 1200 مترمربع تحت تاثیر معماری اصفهان و تلفیقی از نماسازی سبک بومی‌منطقه ساخته شده است.
وجود طاق نما، ستون‌های آجری و نقش گل لوتوس و ترنج سر در ورودی این کلیسا نمونه‌هایی از سبک بومی‌منطقه میباشد.
نمای بیرون کلیسا مانند خانه‌های تاریخی کردستان میباشد و چندان شبیه به کلیسای ارمنی نیست.
کلیساهای جذاب و
دیدنی ایران
کلیسا دارای قناتی فعال است و آب نمای زیبایی در حیاط ضلع جنوبی مشاهده می‌شود. امروزه مراسم خاصی در آن به اجرا در نمی‌آید.
در این روزها، از این بنای مقدس، حوضی خشک شده، حیاطی سوت و کور و درختانی خشک شده باقی مانده است.
-
آدرس: استان کردستان، سنندج، محله مسیحی نشین آغه زمان، ضلع غربی خیابان نمکی
کلیسای گریگوری استفان در همدان
کلیسای گریگوری استپان یا گریگوری استفان در قسمت شرقی تپهٔ هگمتانه در محلهٔ قدیم ارامنه بنا شده است.
این کلیسا در سال 1055 هجری شمسی توسط جمعی از ارامنه اصفهان و تجار ارمنی روسیه ساکن در همدان، برپا شده است.
کلیساهای جذاب و
دیدنی ایران
نمای داخلی کلیسا آجری است.
این کلیسا دارای یک گنبد است که به برج ناقوس مربوط میباشد.
در گذشته دو ناقوس در این برج، مسیحیان را به عبادت دعوت می‌کرد اما امروزه آنها به موزه انتقال داده شده‌اند.
فضای داخلی کلیسا، بسیار ساده و عاری از هرگونه تزیینات مرتبط با معماری میباشد و دیوارها گچ کاری شده هستند.
در میان سپیدی دیوارها، تابلوهای تمثالی از حضرت مسیح، مریم مقدس و وارطان مامیکونیان سردار بزرگ لشگر ارمنستان دیده می‌شود.
چهار ستون مدور در داخل کلیسا با قوس‌های جناغی به یکدیگر متصل شده‌اند.
کلیساهای جذاب و
دیدنی ایران
-
آدرس: استان همدان، شهر همدان، قسمت شرقی تپه هگمتانه
سخن آخر
چنانچه قصد سفر بع شهرهای ایران و بازدید از کلیساهای جذاب و
دیدنی ایرانداشتید جهت
رزرو هتل
خود به سایت معتبر مسافر سلام مراجعه نمایید و از تخفیفات ویژه این سایت استفاده نمایید.
-
شماره تلفن مسافر سلام: 09154770106
رزرو هتل مشهد
